Οι παροιμίες και οι λαϊκές ρήσεις αποτελούν έναν ανεκτίμητο θησαυρό της πολιτιστικής μας κληρονομιάς. Είναι σαν μικρές κάψουλες χρόνου, που περιέχουν μέσα τους συμπυκνωμένη τη σοφία και την εμπειρία πολλών γενεών.
Οι παροιμίες και οι λαϊκές ρήσεις αποτελούν έναν εύκολο και αποτελεσματικό τρόπο για να μεταδοθούν από γενιά σε γενιά σημαντικές αξίες, ηθικές αρχές και πρακτικές συμβουλές για τη ζωή.
Είναι διαχρονικές, καθώς αν και δημιουργήθηκαν σε συγκεκριμένες ιστορικές περιόδους, διατηρούν τη σημασία τους ακόμη και σήμερα, καθώς οι ανθρώπινες εμπειρίες και τα προβλήματα παραμένουν σε μεγάλο βαθμό ίδια.
Ουσιαστικά είναι η πολιτισμική ταυτότητα ενός λαού και αποτελούν πλούτο γνώσης και εμπειρίας. Μας βοηθούν να κατανοήσουμε τον κόσμο γύρω μας και να αναπτύξουμε κριτική σκέψη, ενώ η εύστοχη χρήση τους σε μια συζήτηση μπορεί να δώσει χιούμορ, ζωντάνια και έμφαση στα λεγόμενά μας.
Μάθε πώς βγήκε η φράση «διά πυρός και σιδήρου»
Πολλές φορές ακούμε τη φράση «διά πυρός και σιδήρου». Γιατί όμως τη λέμε και από πού προέρχεται; Τη φράση την χρησιμοποιούμε συνήθως όταν αναφερόμαστε σε κάποιον που περνάει από κινδύνους και ταλαιπωρίες. Η ίδια έκφραση χρησιμοποιείται για να την άγρια χρήση βίας.
Η φράση έγινε παροιμιώδης έπειτα από το βιβλίο του Πολωνού συγγραφέα, Χένρικ Άνταμ Αλεξάντερ Πίους Σιενκιέβιτς (1846 – 1916). Ο Σιένκεβιτς έγινε γνωστός από το τριλογικό του μυθιστόρημα, παρμένο από την ιστορία της Πολωνίας του 17ου αιώνα: «Δια Πυρός και Σιδήρου».
Ωστόσο, την έκφραση «πυρί και σιδήρω» βρίσκουμε και σε διάφορα αρχαία κείμενα, μεταξύ των οποίων και στον Πλούταρχο, στο «Περί της Αλεξάνδρου τύχης ή αρετής»: «[…] ἡ δὲ πάλιν αὐτῷ τὰς Θήβας ἐνέσεισε καὶ πόλεμον Ἑλληνικὸν ἐμποδὼν κατέβαλε, καὶ δεινὴν πρὸς ἄνδρας ὁμοφύλους καὶ συγγενεῖς διὰ φόνου καὶ σιδήρου καὶ πυρὸς ἀνάγκην ἀμύνης, ἀτερπέστατον τέλος ἔχουσαν».
Συνοψίζοντας, οι παροιμίες και οι λαϊκές ρήσεις αποτελούν ανεκτίμητο θησαυρό γνώσης και σοφίας. Είναι ο καθρέφτης του λαϊκού μας πνεύματος, αποτυπώνοντας την κοσμοθεωρία, τις αξίες και την καθημερινότητα των προγόνων μας. Γι’ αυτό είναι σημαντικό να τις μεταλαμπαδεύουμε στις επόμενες γενιές.
