Οι παροιμίες και οι λαϊκές ρήσεις αποτελούν έναν ανεκτίμητο θησαυρό της πολιτιστικής μας κληρονομιάς. Είναι σαν μικρές κάψουλες χρόνου, που περιέχουν μέσα τους συμπυκνωμένη τη σοφία και την εμπειρία πολλών γενεών.
Οι παροιμίες και οι λαϊκές ρήσεις αποτελούν έναν εύκολο και αποτελεσματικό τρόπο για να μεταδοθούν από γενιά σε γενιά σημαντικές αξίες, ηθικές αρχές και πρακτικές συμβουλές για τη ζωή.
Είναι διαχρονικές, καθώς αν και δημιουργήθηκαν σε συγκεκριμένες ιστορικές περιόδους, διατηρούν τη σημασία τους ακόμη και σήμερα, καθώς οι ανθρώπινες εμπειρίες και τα προβλήματα παραμένουν σε μεγάλο βαθμό ίδια.
Ουσιαστικά είναι η πολιτισμική ταυτότητα ενός λαού και αποτελούν πλούτο γνώσης και εμπειρίας. Μας βοηθούν να κατανοήσουμε τον κόσμο γύρω μας και να αναπτύξουμε κριτική σκέψη, ενώ η εύστοχη χρήση τους σε μια συζήτηση μπορεί να δώσει χιούμορ, ζωντάνια και έμφαση στα λεγόμενά μας.
Μάθε πώς βγήκε η φράση «κουτσοί, στραβοί στον Άγιο Παντελεήμονα»
Πολλές φορές ακούμε τη φράση «κουτσοί, στραβοί στον Άγιο Παντελεήμονα». Γιατί όμως τη λέμε και από πού προέρχεται; Την χρησιμοποιούμε όταν πολύς κόσμος μαζεύεται σε ένα συγκεκριμένο μέρος, χωρίς ιδιαίτερο λόγο.
Η παράδοση θέλει τη φράση να προέρχεται από ένα περιστατικό που συνέβη το 1830 σε ένα χωριό της Κυνουρίας, στο Άστρος. Ένας περίεργος άνθρωπος άρχισε να διαδίδει στο χωριό ότι ήταν ο Άγιος Παντελεήμονας, που ήρθε να γιατρέψει τον κόσμο από τις διάφορες ασθένειες. Ο πραγματικός Άγιος Παντελεήμονας ήταν γιατρός στο επάγγελμα και έδινε δωρεάν συμβουλές στους φτωχούς. Έτσι έγινε προστάτης των ανάπηρων και πολλοί έφτασαν να πιστεύουν ότι μπορεί να γιατρέψει ακόμη και τις παραμορφώσεις του σώματος, αλλά και του τυφλούς.
Φυσικά, ο άγνωστος σφετεριστής του Άγιου, δεν έκανε κανένα θαύμα. Ωστόσο, επειδή η παρουσία του δεν ήταν ενοχλητική, οι ντόπιοι τον άφηναν να λέει ό,τι ήθελε. Αυτό είχε σαν αποτέλεσμα η φήμη του να εξαπλωθεί. Έτσι, άνθρωποι που είτε οι ίδιοι, είτε τα παιδιά τους και συγγενείς έπασχαν από κάποια πάθηση ή ασθένεια πήγαιναν στο συγκεκριμένο χωριό προς αναζήτηση του άγνωστου αυτού προσώπου που ισχυρίζονταν ότι ήταν ο Άγιος Παντελεήμονας.
Ο αριθμός των ανθρώπων που ήθελαν να φτάσουν στο χωριό της Κυνουρίας, ήταν τέτοιος, που βλέποντάς τους στα διαφορά χωριά, αναφωνούσαν «κουτσοί, στραβοί στον Άγιο Παντελεήμονα». Η φράση αυτή απαντάται σε αρκετές περιοχές της χώρας μας, με διαφορετικές κατά τόπους παραλλαγές.
Συνοψίζοντας, οι παροιμίες και οι λαϊκές ρήσεις αποτελούν ανεκτίμητο θησαυρό γνώσης και σοφίας. Είναι ο καθρέφτης του λαϊκού μας πνεύματος, αποτυπώνοντας την κοσμοθεωρία, τις αξίες και την καθημερινότητα των προγόνων μας. Γι’ αυτό είναι σημαντικό να τις μεταλαμπαδεύουμε στις επόμενες γενιές.
