Οι παροιμίες και οι λαϊκές ρήσεις αποτελούν έναν ανεκτίμητο θησαυρό της πολιτιστικής μας κληρονομιάς. Είναι σαν μικρές κάψουλες χρόνου, που περιέχουν μέσα τους συμπυκνωμένη τη σοφία και την εμπειρία πολλών γενεών.
Οι παροιμίες και οι λαϊκές ρήσεις αποτελούν έναν εύκολο και αποτελεσματικό τρόπο για να μεταδοθούν από γενιά σε γενιά σημαντικές αξίες, ηθικές αρχές και πρακτικές συμβουλές για τη ζωή
Είναι διαχρονικές, καθώς αν και δημιουργήθηκαν σε συγκεκριμένες ιστορικές περιόδους, διατηρούν τη σημασία τους ακόμη και σήμερα, καθώς οι ανθρώπινες εμπειρίες και τα προβλήματα παραμένουν σε μεγάλο βαθμό ίδια.
Ουσιαστικά είναι η πολιτισμική ταυτότητα ενός λαού και αποτελούν πλούτο γνώσης και εμπειρίας. Μας βοηθούν να κατανοήσουμε τον κόσμο γύρω μας και να αναπτύξουμε κριτική σκέψη, ενώ η εύστοχη χρήση τους σε μια συζήτηση μπορεί να δώσει χιούμορ, ζωντάνια και έμφαση στα λεγόμενά μας.
Μάθε πώς βγήκε η φράση «έχει και του πουλιού το γάλα»
Πολλές φορές ακούμε τη φράση «έχει και του πουλιού το γάλα». Γιατί όμως τη λέμε και από πού προέρχεται; Την χρησιμοποιούμε για να τονίσουμε ότι ένα σπίτι ή ένα κατάστημα έχει τα πάντα και δεν του λείπει τίποτα, ακόμη και το πιο δυσεύρετο πράγμα.
Η φράση αυτή συνδέεται στενά με τη Σάμο. Η Σάμος είναι ένα από τα μεγαλύτερα νησιά του Αιγαίου με άφθονη βλάστηση, από όπου βγαίνει και το ξακουστό σαμιώτικο κρασί. Για τον πλούτο της και τις άφθονες ομορφιές, οι αρχαίοι την είχαν κατατάξει στα νησιά των Μακάρων. Άλλωστε, υπάρχει κι ένας παλιότερος θρύλος που αναφέρει ότι οι ψυχές εκείνων που πέθαιναν αναμάρτητοι, πήγαιναν να κατοικήσουν στη Σάμο, που είχε ορισθεί από τους θεούς ως τόπος ευδαιμονίας.
Πολλοί αρχαίοι συγγραφείς λένε πως στην ευτυχισμένη αυτή γωνιά του Αιγαίου έβγαιναν δύο φορές το χρόνο τα σύκα, τα ρόδια, τα σταφύλια, οι ελιές, κτλ. Στους βυζαντινούς χρόνους ήταν γνωστό το ξακουστό σαμιώτικο κρασί, όπως φαίνεται και από το στίχο του Πτωχοπροδρόμου: «Κρασίν γλυκύν και θεϊκόν, κρασίν το εκ Σάμου».
Ο ποιητής Μένανδρος, όχι μονάχα εξυμνεί το κρασί της Σάμου, μα θέλοντας να παραστήσει πως και το πιο σπάνιο πράγμα δε λείπει από το νησί, λέει: «Και ορνιθών φέρει γάλα». Η φράση αυτή, που ειπώθηκε τότε για πρώτη φορά, έμεινε ως τα χρόνια μας χωρίς καμιά απολύτως παραλλαγή.
Συνοψίζοντας, οι παροιμίες και οι λαϊκές ρήσεις αποτελούν ανεκτίμητο θησαυρό γνώσης και σοφίας. Είναι ο καθρέφτης του λαϊκού μας πνεύματος, αποτυπώνοντας την κοσμοθεωρία, τις αξίες και την καθημερινότητα των προγόνων μας. Γι’ αυτό είναι σημαντικό να τις μεταλαμπαδεύουμε στις επόμενες γενιές.
